Tổng quan về cây cảnh lá kim
Cây cảnh lá kim là một trong những loại cây mang tính biểu tượng nhất trong nghệ thuật bonsai. Vẻ đẹp xanh tươi, độc đáo chúng khiến chúng trở thành loài cây được yêu thích của nhiều người. Bài viết này đi sâu cụ thể của việc trồng cây lá kim làm cây cảnh.
Hiểu về cây cảnh lá kim
Cây lá kim là cây hạt trần, nghĩa là chúng có nón và có lá hình kim hoặc hình vảy. Chúng chủ yếu là cây thường xanh, giữ lá quanh năm nên mang lại vẻ đẹp thẩm mỹ nhất quán. Các loài cây lá kim thường được sử dụng trong bonsai bao gồm thông, bách xù, tuyết tùng, vân sam và bách.
Đặc điểm của cây lá kim
Lá thường xanh
Lá thường hẹp, dài hoặc hình kim, đôi khi có dạng vảy (như bách, tuyết tùng). Lá cứng, dày, chứa nhiều mô cơ giới giúp giảm mất nước.
Có sức hấp dẫn quanh năm và cần được chăm sóc đặc biệt để duy trì lá kim khỏe mạnh.
Nón
Không có hoa thực sự, sinh sản bằng nón (quả nón đực và quả nón cái). Hạt không có vỏ bao bọc (hạt trần), thường có cánh để dễ phát tán nhờ gió.
Tiết nhựa
Nhiều loài cây lá kim sản xuất nhựa cây, có tác dụng bảo vệ cây khỏi sâu bệnh và khô hạn.
Lựa chọn loài cây lá kim
Việc lựa chọn đúng loài cây lá kim là rất quan trọng để thành công. Các yếu tố cần xem xét bao gồm khả năng thích ứng với khí hậu, tốc độ tăng trưởng và tính khả dụng. Sau đây là một số lựa chọn phổ biến:
Cây thông (Pinus Species)
Cây thông là cây đặc trưng trong nghệ thuật bonsai, đặc biệt là trong truyền thống Nhật Bản. Pinus là nhóm cây lớn lá kim nhất, phân bố ở vùng ôn đới và cận nhiệt đới.
Cây thông đen Nhật Bản (Pinus thunbergii)
Nổi tiếng với lớp vỏ cây cứng cáp và cụm lá kim khỏe.
Cây bách xù Trung Quốc (Juniper chinensis)
Đa năng với tán lá hình vảy, thích hợp cho các thiết kế phức tạp.
Tùng la hán (Podocarpus macrophyllus)
Các loại cây này có lá thon dài, xanh đậm và bóng đẹp. Dáng cây thanh thoát rất dễ tạo hình bonsai. Chúng được yêu thích bởi vẻ đẹp độc đáo, dễ chăm sóc và mang nhiều ý nghĩa phong thủy.
Bách xanh (Calocedrus macrolepis)
Loại cây có lá nhỏ, mềm, xếp dạng vảy hoặc kim. Dáng cây đẹp, gỗ có mùi thơm, thích hợp làm bonsai.
Kỹ thuật trồng cây cảnh lá kim
Cây cảnh lá kim cần được chăm sóc đặc biệt để duy trì các đặc điểm riêng biệt của chúng.
Thành phần đất
Cây lá kim thích đất thoát nước tốt để tránh thối rễ. Một hỗn hợp điển hình bao gồm:
Akadama: Giữ nước và phát triển rễ.
Đá bọt: Tăng cường khả năng thoát nước và sục khí.
Đá nham thạch: Tạo cấu trúc và ngăn ngừa sự nén chặt.
Thực hành tưới nước
Cây lá kim thường chịu hạn tốt, nhưng vẫn cần tưới nước đúng cách để phát triển khỏe mạnh. Việc tưới nước phụ thuộc vào loại cây, môi trường trồng (chậu hay đất), và thời tiết. Không tưới nước quá nhiều và nên tưới khi đất bắt đầu khô.
Bón phân
Cây lá kim nhận chất dinh dưỡng từ việc bón phân cân đối trong suốt mùa sinh trưởng. Sử dụng phân hữu cơ để cung cấp chất dinh dưỡng ổn định:
Đầu mùa xuân: Hỗ trợ sự phát triển mới.
Giữa mùa hè: Để cây khỏe mạnh hơn sau giai đoạn tăng trưởng ban đầu.
Cuối mùa thu: Bón phân nhẹ để chuẩn bị cho thời kỳ ngủ đông.
Cắt tỉa và tạo kiểu
Cắt tỉa nón (Cây thông): Cắt bỏ hoặc cắt ngắn các "nón" mới mọc để kiểm soát kích thước và khuyến khích cây đâm chồi ngược.
Bấm ngọn (Cây bách xù): Dùng ngón tay nhẹ nhàng loại bỏ những chồi mới để giữ nguyên hình dạng.
Chăm sóc theo mùa đối với cây cảnh lá kim
Cây cảnh lá kim phản ứng với những thay đổi theo mùa và cần phải điều chỉnh cách chăm sóc cho phù hợp.
Mùa xuân
Thay chậu: Thời điểm lý tưởng trước khi cây bắt đầu phát triển chồi mới.
Bón phân: Bắt đầu chế độ bón phân để hỗ trợ cây tăng trưởng.
Kiểm tra sâu bệnh: Chú ý tìm kiếm dấu hiệu của rệp hoặc ve khi thời tiết ấm lên.
Mùa hè
Tưới nước: Tăng tần suất do nhiệt độ cao hơn.
Che nắng: Tránh ánh nắng gay gắt vào buổi trưa để tránh cháy lá.
Cắt tỉa: Tiếp tục cắt tỉa nhưng tránh cắt quá nhiều.
Mùa thu
Bón phân: Giảm lượng để giúp cây chuẩn bị cho thời kỳ ngủ đông.
Lắp dây: Bắt đầu lắp dây khi cây phát triển chậm lại.
Vệ sinh: Loại bỏ các lá kim hỏng để ngăn ngừa các vấn đề về nấm.
Mùa đông
Bảo vệ: Bảo vệ rễ cây khỏi nhiệt độ đóng băng, có thể tạo lớp phủ hoặc di chuyển đến khu vực có mái che.
Tưới nước: Giảm tần suất nhưng không để đất khô hoàn toàn.
Kiểm soát sâu bệnh: Kiểm tra các loại sâu bệnh và xử lý nếu cần thiết.
Cây cảnh với loại cây lá kim đòi hỏi người thực hành sự chăm chỉ, cần mẫn và không ngừng học hỏi. Liên tục kiểm tra, chăm sóc và xử lý sâu bệnh với các mùa trong năm. Cây lá kim là loại cây lý tưởng đối với những người mới bắt đầu bonsai.
