Kiểu dáng phù hợp với Tùng La Hán mà bạn không thể bỏ lỡ
Trong thế giới bonsai, Tùng La Hán là một trong những loài cây được giới nghệ nhân và người chơi bonsai ưa chuộng hàng đầu. Không chỉ bởi dáng thế uy nghi, thần thái cổ kính mà còn bởi sức sống dẻo dai. Tùng La Hán cũng phù hợp với nhiều phong cách tạo hình đặc sắc. Tuy nhiên để phát huy tối đa vẻ đẹp của loài cây này, việc lựa chọn kiểu dáng bonsai phù hợp là điều vô cùng quan trọng. Bài viết này sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về các dáng bonsai phù hợp nhất với Tùng La Hán.
I. Tìm hiểu sơ lược về cây Tùng La Hán
1. Đặc điểm sinh học
Tùng La Hán là cây thân gỗ, có lá hình kim dài, màu xanh đậm, bóng khỏe quanh năm. Thân cây dẻo, vỏ màu xám nâu, có khả năng tạo nứt nẻ tự nhiên theo thời gian. Rễ khỏe, phát triển mạnh, phù hợp với cả điều kiện khí hậu ôn hòa và nhiệt đới. Cây thường mọc thành bụi hoặc dạng thân đơn cao lớn.
2. Giá trị trong bonsai
Hình dáng rắn rỏi, thần thái cổ kính giúp Tùng La Hán thể hiện được nét uy nghiêm, phong trần.
Khả năng sống tốt trong chậu: cây thích hợp để tạo bonsai bền vững.
Tạo được nhiều tầng tán bằng cách cắt tỉa, uốn chỉnh, phù hợp với nhiều dáng bonsai cổ điển.
Tượng trưng cho sự trường thọ, trí tuệ: Cây được xem là biểu tượng của sự vững vàng, thanh cao trong văn hóa phương Đông.
II. Những kiểu dáng bonsai phù hợp với Tùng La Hán
Không phải dáng bonsai nào cũng thích hợp với Tùng La Hán. Dựa trên đặc điểm sinh trưởng, vỏ cây, độ mềm dẻo và hình dáng tán lá, có một số kiểu dáng nổi bật rất lý tưởng cho loài cây này.
1. Dáng trực
Đặc điểm:
Thân cây thẳng đứng từ gốc đến ngọn.
Các cành tỏa đều, tầng tầng lớp lớp theo chiều cao.
Gốc to, ngọn nhỏ, tạo nên sự cân đối, vững chãi.
Tại sao phù hợp:
Thân cây Tùng La Hán vốn đã có xu hướng phát triển thẳng đứng, rất dễ tạo dáng trực. Vỏ cây nứt tự nhiên, kết hợp với thế trực tạo nên vẻ cổ kính, quyền uy. Dáng trực thể hiện sự chính trực, quân tử, phù hợp với khí chất cây Tùng.
Ứng dụng:
Thường trồng trong chậu vuông, đặt nơi trang nghiêm như phòng khách, văn phòng.
Có thể uốn thành các tầng tán kiểu Nhật Bản để tăng phần nghệ thuật.
2. Dáng xiêu
Đặc điểm:
Thân cây hơi nghiêng về một phía, tạo cảm giác bị gió thổi nghiêng.
Rễ bám chắc vào đất, cành tán vẫn phân bố cân đối.
Tại sao phù hợp:
Cành và thân Tùng La Hán mềm khi còn non, dễ dàng tạo dáng nghiêng. Kết hợp với khả năng chịu đựng tốt, dáng xiêu thể hiện sự kiên cường, vượt qua nghịch cảnh. Dáng xiêu giúp cây có chiều sâu, thể hiện “thế gian hiểm ác, quân tử bất khuất”.
Ứng dụng:
Thích hợp trưng bày ngoài sân vườn hoặc lối đi. Thường đi kèm tiểu cảnh đá, sỏi hoặc tượng Phật để tăng phần thiền vị.
3. Dáng hoành
Đặc điểm:
Thân cây đổ xuống dưới mép chậu, uốn lượn mềm mại như suối chảy.
Gốc vẫn bám chắc, phần ngọn chảy dài xuống.
Tại sao phù hợp:
Với cành mềm và khả năng uốn tốt, Tùng La Hán rất thích hợp để tạo dáng đổ. Lá kim xanh đậm tạo điểm nhấn nổi bật khi thân chảy xuống. Dáng đổ tượng trưng cho sự linh hoạt, uyển chuyển nhưng không đánh mất bản lĩnh.
Ứng dụng:
Thường dùng trong chậu cao cổ, trưng ở kệ hoặc bàn trang trí.
Phù hợp với không gian nghệ thuật, quán café phong cách Zen hoặc thiền định.
4. Dáng lão
Đặc điểm:
Gốc to, thân xù xì, cành có sẹo hoặc hình dạng không đồng đều.
Thường tạo rễ nổi hoặc uốn theo hình dáng cây già trong tự nhiên.
Tại sao phù hợp:
Tùng La Hán càng già vỏ càng nứt, tạo cảm giác cổ kính mạnh mẽ. Rễ cây phát triển mạnh, dễ tạo bộ rễ nổi ấn tượng. Dáng lão thể hiện khí chất trầm mặc, uy nghi, thích hợp với người chơi bonsai lâu năm.
Ứng dụng:
Dáng này được trưng bày trong các triển lãm bonsai. Có thể đặt ngoài trời, nơi nhiều ánh sáng để tôn vẻ phong sương của cây.
5. Dáng tán tầng (dáng từng bậc hoặc Bonsai kiểu Nhật)
Đặc điểm:
Các cành được xếp thành từng tầng theo chiều ngang, giống như mái đình. Các tầng tán cắt tỉa gọn gàng, đều nhau tạo hình chóp nhọn ở đỉnh.
Tại sao phù hợp:
Tán lá của Tùng La Hán mọc dày, dễ định hình theo tầng.
Phù hợp với phong cách bonsai Nhật Bản thanh lịch, quy củ.
Thể hiện sự tĩnh tại, hài hòa trong triết lý Thiền.
Ứng dụng:
Thường được trưng bày trong phòng khách, không gian trang trọng.
Kết hợp với chậu sứ trắng, tạo sự tương phản sang trọng.
6. Dáng bonsai rễ nổi
Đặc điểm:
Phần rễ cây trồi lên khỏi mặt đất, xoắn bện hoặc ôm đá, tạo vẻ đẹp điêu khắc.
Thân và cành tạo thế tùy biến tùy theo rễ.
Tại sao phù hợp:
Rễ Tùng La Hán phát triển mạnh, dễ uốn và tạo hình lộ thiên.
Kết hợp với thân xù xì sẽ tạo ra một tác phẩm bonsai rất nghệ thuật và hiếm.
Dáng này thể hiện sự bền bỉ, sức sống mãnh liệt.
Ứng dụng:
Trưng bày như một tác phẩm nghệ thuật độc đáo. Thường gắn với đá hoặc các vật liệu tự nhiên khác để tăng tính thẩm mỹ.
III. Gợi ý kỹ thuật uốn tạo dáng cho Tùng La Hán
1. Uốn thân
Uốn khi cây còn non, thân mềm dẻo.
Dùng dây nhôm chuyên dụng để cố định từ gốc đến ngọn.
Uốn theo từng đoạn, tránh gãy khúc đột ngột.
2. Tạo tầng tán
Cắt tỉa cành non thường xuyên để định hướng tán.
Nên để cách tầng 3–5 cm để không bị rối, giữ được ánh sáng vào trong tán.
3. Tạo rễ nổi
Trồng trong đất nông, sau đó bới đất dần để lộ rễ.
Dùng dây cố định hướng rễ theo hình mong muốn (ôm đá, xoắn bện…).
Tùng La Hán là loài cây mang trong mình vẻ đẹp cổ kính, sức sống bền bỉ và khí chất thanh cao. Tuy nhiên, để làm nổi bật vẻ đẹp đó, việc lựa chọn kiểu dáng phù hợp là yếu tố tiên quyết. Các dáng như trực, xiêu, đổ, lão, tán tầng, rễ nổi là những lựa chọn lý tưởng. Kiểu dáng giúp thể hiện được trọn vẹn phẩm chất và giá trị nghệ thuật của Tùng La Hán.
